Kwaliteit van vinyl beoordelen: een subjectieve bezigheid
Je checkt natuurlijk of er geen krassen of andere beschadigingen op de plaat zitten. Toch blijft het beoordelen van de kwaliteit van een elpee of single puur mensenwerk.
Laat twee verzamelaars een plaat beoordelen en ze zullen alle twee met een ander oordeel komen.
Om die subjectiviteit er enigszins uit te halen, is er een classificatiesysteem ontwikkeld.
Dit systeem behelst een aantal afspraken over waaraan die beoordeling aan moet voldoen. Deze classificatie wordt ‘grading’ genoemd.
Goldmine Grading System
Het Goldmine Grading System wordt door de meeste platenverkopers gebruikt. Het beperkt zich niet alleen tot de plaat zelf, maar gaat ook over de hoes. Hieronder hebben we systeem het in het kort opgesomd.
Mint (M): Dit is het allerbeste wat je als platenverzamelaar kan overkomen. Het vinyl en de hoes is in nieuwstaat en nog nooit gedraaid, vaak is deze ook nog verzegeld. Still Sealed (SS) wordt dit ook wel genoemd. Het is voor tweedehands elpee’s zo goed als onmogelijk om als Mint bestempeld te worden. Dat geldt eigenlijk alleen voor spiksplinternieuwe elpee’s.
Near Mint (NM): Een tweedehands plaat kan niet hoger worden gewaardeerd als Near Mint. Het vinyl bevat geen fouten en speelt perfect af, het vinyl is helder en glimmend en het label heeft geen beschadigingen. De hoes vertoont geen sporen van slijtage en ziet er bijna als nieuw uit. NM is de hoogste gradatie die word toegekend aan een gespeelde plaat.
Very Good Plus (VG+): Soms wordt dit ook wel aangeduid als Exellent (EX). Deze platen zijn gebruikt, maar goed onderhouden. Je ziet sporen van gebruik, kleine krasjes. Dit heeft nauwelijks effect op de kwaliteit van het geluid. Het vinyl ziet er goed uit en glimt. Het label kan kleine imperfecties vertonen, maar is schoon. Bij hoezen zijn er sporen van slijtage zichtbaar. Vaak zie je dat de randen zijn versleten, maar de hoezen verkeren wel in een goede staat. Er kan een plekje van een prijssticker op de hoes zitten, een geschreven tekst of een knipje in de hoes. Dit wordt wel ook wel een ‘cut out’ genoemd.
Very Good (VG): Het vinyl heeft duidelijk krasjes die zorgen voor ruis of licht gekraak. Meestal is dit het duidelijkst hoorbaar bij rustige stukken in de muziek. De plaat slaat niet over. Het vinyl oogt een beetje flets en grijsgedraaid. Het label en de hoes zijn ontsierd door kleine scheurtjes, plakbandrestjes, stickers of zijn beschreven. Maar de hoes en label zien er nog steeds acceptabel uit.
Good (G): Duidelijk gespeeld, flets en grijsgekleurd vinyl met diepere krasjes. Je hoort gekraak en ruis, maar de plaat slaat over. Het label kan duidelijk beschadigingen vertonen en de hoes vertoont duidelijke slijtage of scheurtjes. Er zijn overigens ook tussengradaties, zoals Good Plus (G+) en Very Good Minus (VG–).
Poor (P), Fair (F): Deze platen zijn het spelen en verzamelen niet waard. Ze zijn gebarsten, kromgetrokken en niet afspeelbaar zonder over te slaan of te blijven hangen. Ook de hoes is er belabberd aan toe: waterschade, scheuren of zit vol met stickers. Dergelijke platen belanden in de vuilnisbak, worden gebruikt als decoratiemateriaal of worden verkocht voor een paar centen.